همدان به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران، روزهای ۲۱ تا ۲۳ خردادماه ۱۴۰۴ میزبان همایش بین‌المللی گردشگری سلامت کشورهای عضو اکو است تا این بار کهن‌شهر ایران زمین، توانایی‌های خود در حوزه سلامت و پذیرایی از گردشگران سلامت به رخ بکشد.
استان همدان با بهره‌مندی از زیرساخت‌های درمانی رو به رشد، طبیعت زیبا و جاذبه‌های تاریخی کم‌نظیر، در مسیر تبدیل شدن به یکی از مقاصد مهم گردشگری سلامت در ایران قرار دارد. هم‌جواری با استان‌های مرزی و قابلیت جذب بیماران از کشورهای همسایه به‌ویژه عراق، فرصتی استراتژیک برای توسعه این صنعت در غرب کشور فراهم کرده است.
روند توسعه گردشگری سلامت چند سالی است که در این استان شتاب گرفته، اگر چه تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله بسیار است اما به نظر می‌رسد که روند کار از شتاب قابل قبولی برخوردار است.

مزیت‌های راهبردی استان همدان در گردشگری سلامت
قطعا همدان به‌عنوان یکی از کهن‌ترین استان‌های ایران، بیشتر در حوزه‌های فرهنگی و تاریخی شناخته شده است، اما در سال‌های اخیر، ظرفیت‌های آن در بخش سلامت نیز بیش از پیش مورد توجه قرار گرفته است. وجود پزشکان متخصص، بیمارستان‌های دانشگاهی، کلینیک‌های خصوصی تخصصی ومجهز و تعرفه‌های درمانی مقرون‌به‌صرفه نسبت به مراکز بزرگ کشور، از جمله مزیت‌های رقابتی این استان به شمار می‌روند.
از سوی دیگر، موقعیت جغرافیایی استان—در مجاورت استان‌های غربی کشور و مسیر ارتباطی با کشورهای عراق، سوریه و حتی لبنان—همدان را در جایگاه مناسبی برای جذب بیماران بین‌المللی قرار داده است. نزدیکی فرودگاه همدان به مرکز شهر (فعال شدن فرودگاه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است)، جاده‌های ایمن، و وجود شرکت‌های خدمات درمانی نوپا نیز به توسعه این مسیر کمک می‌کند.

ترکیب درمان و گردشگری؛ تجربه‌ای متفاوت برای گردشگران سلامت در همدان
یکی از مزایای خاص همدان، امکان ترکیب درمان با طبیعت‌درمانی و گردشگری فرهنگی است. بیمارانی که برای خدماتی مانند جراحی‌های سبک، دندان‌پزشکی، درمان ناباروری یا فیزیوتراپی به همدان سفر می‌کنند، می‌توانند در کنار دریافت خدمات پزشکی، از طبیعت کوهستانی الوند، غار علیصدر به عنوان طولانی‌ترین غار آبی جهان، آب‌وهوای کوهستانی و معتدل و آثار باستانی نظیر آرامگاه بوعلی‌سینا، باباطاهر، تپه هگمتانه و گنج‌نامه بازدید کنند.
چنین تجربه‌ای ضمن کاهش استرس بیماران و تسریع روند بهبود، موجب افزایش ماندگاری و درآمدزایی بیشتر برای استان نیز می‌شود.

چالش‌های پیش‌رو در مسیر توسعه گردشگری سلامت
با وجود مزیت‌های قابل‌توجه، گردشگری سلامت در همدان هم‌چنان با چالش‌هایی روبه‌روست که بدون رفع آن‌ها نمی‌توان به توسعه پایدار امیدوار بود. از جمله این چالش‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
یکم؛ کمبود مراکز اقامتی درمان‌محور و هتل‌های مجهز به امکانات سلامت‌محور
دوم؛ کمبود نیروی متخصص آموزش‌دیده در حوزه گردشگری سلامت (راهنماهای چندزبانه، مترجم پزشکی، پرستاران آموزش‌دیده)
سوم؛ ضعف در تبلیغات بین‌المللی و عدم حضور فعال در بازارهای هدف مانند عراق، افغانستان و کشورهای عربی
چهارم؛ ناهماهنگی بین نهادهای تصمیم‌گیر مانند دانشگاه علوم پزشکی، اداره‌کل میراث فرهنگی، شهرداری و بخش خصوصی

راهکارهایی برای بالفعل‌سازی ظرفیت‌های همدان
برای تبدیل همدان به قطب گردشگری سلامت، برنامه‌ریزی جامع و میان‌بخشی ضروری است.

برخی راهکارهای پیشنهادی عبارت‌اند از:
یکم؛ ایجاد «زون ویژه گردشگری سلامت» با حضور بخش خصوصی و حمایت دولت، شامل کلینیک‌های چندمنظوره و مراکز اقامتی درمانی.
دوم؛ توسعه بسته‌های خدمات سلامت برای بازارهای هدف شامل خدمات درمانی، اقامت، حمل‌ونقل و گردشگری جانبی.
سوم؛ برگزاری همایش‌ها و تورهای آشنایی (FAM Trips) برای فعالان حوزه گردشگری سلامت کشورهای همسایه.
چهارم؛ دیجیتالی‌سازی خدمات و راه‌اندازی پلتفرم رسمی گردشگری سلامت همدان با امکان رزرو، مشاوره و معرفی خدمات چندزبانه.
پنجم؛ آموزش نیروی انسانی در حوزه مدیریت سلامت، پرستاری گردشگر، راهنمایی پزشکی و تعامل فرهنگی.

آینده‌ای روشن در انتظار همدان
بی‌شک در دنیای امروز، گردشگری سلامت به‌عنوان یکی از سودآورترین شاخه‌های صنعت گردشگری شناخته می‌شود. اگر استان همدان بتواند با استفاده از ظرفیت‌های درمانی موجود، مزایای طبیعی و فرهنگی و هم‌افزایی بین نهادهای مسئول، در این مسیر گام‌های جدی بردارد، می‌تواند به یکی از مقاصد مطرح کشور در این حوزه تبدیل شود.
همدان آماده است تا به عنوان شهری با خدمات درمانی باکیفیت، طبیعت درمانگر، هوای پاک و فرهنگ غنی، جایگاه خود را در نقشه گردشگری سلامت ایران و منطقه تثبیت کند. همین.

به قلم: مهرداد حمزه

ادمین